Basit Yol Bisikleti Hafifletme Rehberi

Ağır bisiklet yoktur, yanlış parça seçimi vardır!

İlk kullandığım yol bisikletlerinden biri tamamen çelik kadroyla toplanmış, çelikten çamurluklar takılmış, markası belli olmayan ama “ağır olması için ekstra çaba sarf edilmiş” (?) bir bisikletti. Hafifletmek için ne kadar çaba sarf etsem de o zamanki bilgimin ve bilginin kısıtlı olması, ekipmanın hayli kısıtlı olması yüzünden gerek yanlış parça seçimiyle gerekse ekipman yetersizliği yüzünden hafifletemeyip, şu an kullandığım bu güzel bacak kaslarını güçlendirdim.

Ağır bir bisiklet kullanmak sizi bisiklet kullanmaktan soğutabilir veya sakatlanmanıza yol açabilir.

Yol bisikletleri hafifliği, aerodinamiyi ve rijitliği harmanlayarak en yüksek hıza ulaşmayı hedefleyen süper makinalar. Burada rijitlik ve aerodinami bisiklet seçimine bağlı, yani sonradan değiştirebileceğini pek bir şey yok. Buna karşın bisiklet hafifletme, doğru adımları attığınızda çok kolay elde edebileceğiniz bir özellik. Yani hafif bisiklet aslında hayal değil.

Çoğu firma bisikletleri üretirken birçok parçayı daha düşük kaliteli malzemeden üretip maliyeti düşürüyor, bu ise son kullanıcıya gereksiz ağırlık olarak geri dönüyor. Aşağıdaki listede bu tip gereksiz ağır malzemeleri en basit ve en az maliyetle nasıl daha hafifleriyle değiştirebileceğinizin örneklerini bulabilirsiniz.

Fren ve Vites kablolarınızı kısaltın

Bisikletinizdeki gereksiz bütün kabloları yeterli uzunlukta kesin, bu bisikletinizdeki kablonun marka-modeline bağlı olarak ortalama 50 gram ağırlık kazandırır. Hem de hiç para harcamadan.

Selenizi değiştirin

Eğer stok bir sele kullanıyorsanız selenizi değiştirmek yapacağınız en mantıklı ve en uygun fiyatlı çözümlerden biri. Stok seleler ortalama 250-300 gram civarı gelmekte, buna karşın çeşitli markaların daha hafif (150-200 gram arası) uygun fiyatlı seleleri mevcut. Tabi selenizi seçerken hafifliğin yanında vücudunuza uyumunu da dikkate alın. Sele ayarı için  Bike Fitting nedir, nasıl yapılır?, yeni yol bisikleti selesi seçimi için  Doğru Seleyi Seçmek makalemize göz atabilirsiniz. Sele kaplaması çok kalın olmamalı, gerekirse tamamen sert bir sele bile alabilirsiniz, yol bisikleti taytı kullanıyorsanız sertlik sizin için bir sorun olmayacaktır.

Jantlarınızı yükseltin

Eğer Bisiklet Seçimi Nasıl Yapılmalı makalemizde bahsi geçen 500-1000 TL ve 1000-3000 TL bütçeleri arasından bir yol bisikleti seçtiyseniz bisikletinizde hafiflik için değiştirebileceğiniz en uygun fiyatlı parça kesinlikle jantlar olacaktır. Zira jantlardaki 50 gram ağırlık dahi sürüş konforuna ve kalitesine birinci elden etken oluyor. Hareketli parçalarınızı hafifletmek süratinizi, dolayısıyla verimliliğinizi artırmak için yapabileceğiniz en mantıklı işlem. Yeni jant seçiminde her zaman rulmanlı jantları tercih edin, bu hem akıcılığa etki eder hem de daha az bakım ister dolayısıyla geleceğe yapılan mantıklı bir yatırım olur. Eğer profilli bir janta ihtiyacınız yoksa sadece güzel görünüyor diye profilli jant satın almayın. Ayaklarınızı sadece estetik kaygılar yüzünden daha fazla efor sarf etmeye zorlamayın. Unutmayın; giriş seviyesi profilli jantlarda ağırlık çoğu zaman 2 kg’ın üzerinde. Bunun yerine 1800 hatta 1700 gr civarı düşük profilli bir jant alarak daha rüzgar dostu ve bacak dostu olabilirsiniz.

Aynakol Göbeğini değiştirin

Eğer uygun fiyatlı bir yol bisikleti aldıysanız muhtemelen en çok kazancı yapacağınız parçalardan bir diğeri ise aynakol göbeği’dir. Bilyalı ve ağır aynakol göbeği sizi hem performans olarak zorlayacak,  hem de ağırlığıyla üzecektir. Yurt dışından çok uygun fiyata daha kaliteli rulmanlı göbekler getirtebilir, bu kapsamda hem bacaklarınızın daha az dirençle dönmesini sağlayıp hem de bisikletinizi ortalama 100 gram civarı hafifletebilirsiniz.

Gereksiz ışıklandırmadan kaçının

Bisiklette yapılan bir diğer yanlış, bisikletin her yerine ışıklar takarak daha fark edilebilir olmaya çalışırken bisikleti bilinçsiz olarak ağırlaştırmaktır. Birden fazla ön far alıp toplamda daha fazla ağırlığa sahip olmaktansa kaliteli ama bir tane ön far almak çok daha ağırlık dostu olacaktır. Aksesuar mı hangisi başlıklı yazıda konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi bulabilirsiniz.

Sele borusunu kısaltın

Bisikletinizi fabrikadan çıktığı haliyle sürüyorsanız büyük yanlış yapıyorsunuz demektir. Sele boruları çeşitli boylarda ve ayarlarda kullanılabilsin diye bisiklet üreticileri gereğinden fazla uzun sele borusu kullanmakta. Sele borusunu kısaltmak ise size hiç maliyeti olmamasına karşın yerine göre 50 gram civarı ağırlık avantajı sağlayabilir. Bahsi geçen sele borusunu ince bir kıl testereyle yavaşça kesip uçlarını zımparalarsanız sele borusunun yerine girmesini zorlaştırmamış olursunuz.

Gereksiz ağırlıkları taşımayın

Matara ve hidrasyon kitleri

Çıktığınız turun/gezinin uzunluğunu ve hava durumunu iyi hesaplayın. Yanınıza fazladan matara kafesi almak sizi ortalama 650 ila 1000 gram arası ağırlaştırır. Eğer kısa bir Pazar turuna çıkıyorsanız tek bir matara muhtemelen yeterlidir. Ben çoğu zaman bir tane matara ile yola çıkıyorum, eğer çıktığım yol çok uzun değilse bana yetiyor. Yol üzerinde verdiğim molaları mümkün olduğunca çeşme gibi yerlere denk getirmeye çalışıyorum ve her molada mataramı doldurarak susuz kalmamaya gayret gösteriyorum. Bu arada bisiklet üzerinde az suç içmek ne kadar sağlığınıza zararlıysa, fazla su içmek bir o kadar performansınızı düşürür. Bu dengeyi iyi ayarlayın, susuz kaldığınızı hissediyorsanız bir sonraki tura çift matarayla çıkın.

Demir veya alüminyum matara kafesi kullanmaktan kaçının

Çoğu bisikletçi belki plastik olanıyla aynı fiyata hatta belki daha yüksek fiyata alüminyum matara kafesi satın alıyor. Bu hem bisiklet ağırlığını artırıyor hem de yol bisikleti için fazla aykırı bir görüntü oluşturuyor. Bunun yerine çin menşeili firmaların plastik matara kafeslerinden alabilirsiniz. Bu matara kafesleri hem çok daha hafif, hem görüntü olarak yol bisikletine daha uygun, hem de fiyat olarak daha bütçe dostu oluyorlar. Aliexpress, dhgate gibi çin sitelerinden adedi 1 dolar civarına bu plastik matara kafeslerinden alabilirsiniz. 1 ay civarı bir süre içinde elinizde olur. Alüminyum matara kafeslerinden çok çok daha hafifler.

Daha hafif bir matara hayal değil

Bisiklet matara fiyatları yurt içinde ve yurt dışında aşağı yukarı aynı seviyelerde geziyor. 25 TL’den başlayıp 50 TL’ye kadar uzanan çokta geniş olmayan bir skalada istediğiniz ağırlıkta ve bisikletinizin rengine uygun matara bulmanız mümkün. Bunun yerine su şişesi kullanıp bisikletinizin genel görünümü bozmayın, öte yandan alüminyum matara kullanıp bisikletinizin ağırlığını olumsuz yönde etkilemeyin. Alüminyum daha çabuk ısınır ve plastiğe nazaran içindeki ısıyı daha az korur. Dolayısıyla soğuk termos amaçlı alüminyum matara kullanımı genelde yanlış bir davranıştır. Bunun yerine alacağınız bir termal matara aşağı yukarı aynı ağırlıkta ama daha efektif olabilir veya klasik matara alarak ağırlıktan kazanabilirsiniz.

Eğer çok çok uzun bir tur yapmıyorsanız hidrasyon çantası taşımayın

50km’lik veya 100km’lik turlarda hidrasyon çantası taşımak özellikle yaz aylarında terlemeyi artıracağı için sürüş konforunuzu bozacak ve vücudunuzun üstünde alışkın olmadığınız bir ağırlık olacağı için hem rahatsızlık verecek hem de performans kaybına yol açacaktır.  Ben hidrasyon çantalarını sadece MTB kullananların kullanması gerektiğini savunanlardanım. Yol bisikleti böyle ekipmanlar taşımak için fazlaca narin.

 

Gereksiz Multi-Tool’lar

Eğer şehir içinde küçük bir gezintiye çıkacaksanız içinde ihtiyacınızdan fazla aparat olan Multi-Tool taşımaktan kaçının. Birçok marka bu tip Multi-Tool’ları küçültüp sadece bisikletçinin ihtiyacı kadar olan aletler geliştirdi. Klasik bir bisikletçinin ihtiyacı olan Multi-Tool içeriği ise şöyle olmalı;

• Zincir sökme/takma aparatı
• 4 veya 5 numara allen anahtar (2 ila 6 arası genel kullanım için uygundur)
• Düz ve yıldız tornavida uçları

Bu aparatlardan fazlası acil durum müdahale kitinden çok, genel bakım kitine dönüyor. Benim gördüğüm bisikletçiler arasında neredeyse klasikleşmiş bir Multi-Tool var ve içerisinde 2 numaradan 10 numaraya kadar allen anahtarlar, daha büyük allen’ları açmak/kapamak için 14 ve 16 numaralı allen anahtar uzatmaları, somunları sıkmak için (!) bir ayrı aparat ve yıldız/düz tornavida uçları. Bu tip bir ekipman size aşağı yukarı 300 gramdan fazlasına mal olurken, diğer yandan içerisinde zincir sökme/takma aparatı olmadığı için onu da taşımanız gerekeceği için ekstradan yük bindirecektir.

Bunun yerine şunun gibi bir alet takımı 143 gram ağırlıkla acil durumlardaki tüm bakım ihtiyaçlarınızı karşılar.

Merida FF-02 bisiklet tamir seti

Yama setleri

Acil durumlarda size yardım etmesini umduğunuz yama ve tamir setlerinin ağırlığından bahsetmiştik. Her ne kadar 3’ün 5’in hesabını yapıyor gibi görünsek te yama seti de hatrı sayılır bir ağırlığa ve işlevselliğe sahip. Yapıştırıcısı ayrı bir tüpte bulunan yama setleri hem daha ağır (aslında çok komik bir ağırlık ama) hem de daha az kullanışlı oluyor. Bunun yerine kendinden yapışkanlı yama setleri hem daha hafif, hem daha az yer kaplıyorlar hem de daha pratik ve güvenli durumdalar. Olası bir patlak durumunda yapıştı mı yapışmadı mı, tuttu mu tutmadı mı, biraz daha beklesin mi beklemesin mi stresini üstünüzden atmak için kendinden yapışkanlı yama setlerinden kullanabilirsiniz.

Topeak TRB02 Kendinden Yapışkanlı Yama Bu tip bir ürünle 18 gram gibi komik bir ağırlıkla bütün stresinizi atıp, hem saklaması daha pratik hem daha güvenli bir yama setine sahip olabilirsiniz.

 

Gidonunuzu yükseltin

Üreticilerin yol bisikletlerinde en az önem verdiği parçalardan bir diğeri ise gidon. Çoğu firma giriş seviyesi yol bisikletlerinde kalitesiz alüminyumdan üretilmiş gidonlar kullanıyor. Tabi kalitesiz alüminyum dayanıksız olduğu için daha kalın üretmek ve dolayısıyla ağırlığı da artırmak zorunda kalıyorlar. Bunun yerine bilindik bir markanın giriş seviyesi yol bisikleti gidonunu satın almak size ortalama 50-100 gram civarı kazandırır. Tabi burada dikkat edilmesi gereken bir ikinci konu ise daha hafif gidona geçmenin sizi dayanıklılıktan mahrum bırakmaması, hatta bilindik markaların daha sağlam oldukları aşikar.

---

Daha üst seviye bisikletçiler için yapılabilecek en iyi tavsiye jant setlerini ve lastikleri değiştirmek. Tubular setlere yönelmek çok mantıklı. Tubular lastikler her ne kadar clincher lastiklere nazaran daha ağır olsa da, tubular jantlardaki hafiflik farkı sizi kâr’a geçirecektir. Ortalama bir tubular jant seti 1100 gram civarı olmasına karşın clincher jant setlerinde 1400 1450 gram civarı jantlar hafif kategorisinde bulunuyor.

---