Doğru seleyi seçmek

sele-secimi

2008 senesiydi sanırım, elime bir bisiklet geçti. Raleigh markasını gördüğüm gibi sarıldım ona. Ben! Dedim, bunu restore edeceğim! Nitekim öyle oldu, boyasını temizledim, güzelce siyaha boyadım. Jantları, vites kolları, fren kolları tabiri caizse şıkır şıkır oldu. Ama selesini restore edememiştim. İlk gördüğüm bisikletçiden aldım seleyi, ama ne seleydi. Sele ağrısı, kalça ağrısı, kalçaya bağlı bel ve bacak ağrısı, boyun ağrısı, daya sayayım mı? Bunların hepsini aşmam gerekti ama sele seçimi hakkında internette doğru düzgün Türkçe kaynak yoktu. İngiliz beyefendilerine yönelip doğru sele seçimi konusunu kendimce yalayıp yuttum. Aynı bisikletçiye bir dük edasıyla girdim bu sefer.

Hey bisikletçi! Bana genişliği xx santim olan seleyi ver, en sertinden olsun!

Sele seçimi bisikletçiler arasında genelde en sona bırakılan, diğer ekipmanlara nazaran “abi nasılsa var şimdi masraf yapmayayım” muamelesi gören bileşen. Janta, lastiğe, vites sistemine doğru bütçeyi ayırıp, seleyi en sonra bırakmamızdaki tek neden “biraz ağrıyınca kalkıyorum abi ben” diye kestirip atmamız. Halbuki yanlış sele seçimi, bisiklet üstündeki yanlış duruşumuza, pedala gitmek yerine boşa giden güce, eklem ağrılarına ve hatta bisikletten soğumaya bile neden olabiliyor. Bu ağrıları gidermek ve daha doğru, daha sağlıklı bir sürüş için sizlerde dar alanda geniş bilgi veren bir yazı hazırladım.

Öncelikle yazıda bol bol “sitbone” diye bir kelimeyle karşı karşıya kalacağız. (ve bunu bile bile yapıyorum)

Peki sitbone nedir?

sitbone-nedir

Sitbone (oturma kemiği), bir yere oturduğumuzda yere en yakın olan ve bütün vücut yükümüzün bindiği 2 adet kemik uzantısının adı. Bu kemikler her insanda aynı aralığa sahip değil, vücut yapımıza göre bu kemiklerin arasındaki aralık ta değişmekte. Ve bu kemikler aslında düşündüğümüz kadar büyük değiller.

“Bir selenin anatomimize uygun olması için gereken kıstas ise yumuşaklığı, sertliği veya iç materyalin sünger, jel olması değil. Tek kıstas, sitbone ile selenin genişliği arasındaki uyum.”

     

Sele ağrısı neden olur?

sele-agrisi

Aslında çok basit.. Kullandığımız selenin genişliği, oturma kemiklerimizin genişliğinden daha az ise ağrı olması kaçınılmaz. Bazı durumlarda geniş sele de ağrı yapabiliyor. Ama yine neden aynı; sele-sitbone uyumsuzluğu. Günlük hayatta hepimiz düzgün pozisyonda oturuyoruz (kalça olarak baktığımızda bu böyle) koltuklar, sandalyeler hep büyük malzemeler. Ve sitbone kemiklerimizle oturuyoruz, yani ağrı çekmemiz mümkün olmuyor. Ama ince bisiklet selesiyle işler tamamen değişiyor, yük direk kaslarımıza biniyor ve kaslarımız bu yüke hazır değiller.

Doğru sele seçimi nasıl yapılmalı:

Kullanacağımız selenin oturma kemiklerimize göre büyüklüğü maksimum 1 cm olmalı, bu genişliği sitbone ölçümü yaparak bulabilirsiniz. Doğru boyda sele seçimi yaptığınızda, selenin dolgu malzemesi ister jel olsun, ister sünger olsun hatta isterse hiç dolgu olmasın (karbon sele) ağrı yapmaz. Tayt giyip giymemeniz belki sele ağrısını bir miktar etkileyebilir fakat bisiklet taytlarının asıl amacı sele ağrısını azaltmak değil, pelvik bölgeye hava akımı sağlamak ve yine pelvik bölgedeki damarların ezilmesini önlemek.

Sitbone ölçüyoruz

Artık zamanı geldi, öncelikle malzemelerimizi hazırlamamız gerekli, ki bunlar;

  • Karton koli (mukavva değil, marketlerde bulunan ürün kartonları)
  • Kalem
  • Cetvel

Bu işlemi üzerimizde pantolon, eşofman vb bir şey olmadan uygulamamız gerekmekte, aman kimseye o vaziyette yakalanmayın 🙂

Düz bir şekle getirip sert bir zemine yayıp kartonun üstüne oturuyoruz

Oturduktan sonra dengemizi kurup bacaklarımızı göğsümüze doğru çekiyoruz. Bütün vücut ağırlığımızı kalçamıza yüklememiz gerekmekte.

Kalktığımızda kartonda kalçamızın izi (ezilmiş bir şekilde) çıkıyor fakat ezik olan bölgenin içinde daha fazla ezilmiş 2 adet yuvarlağa benzer şekil çıkmış olması gerek, işte o 2 yuvarlağın adı sitbone.

Bu iki yuvarlak izi “dıştan dışa” ölçtüğümüz zaman sitbone referans aralığımızı bulmuş oluyoruz. Dolayısıyla sele almaya gittiğimizde yanımızda bir cetvel götürüp selemizi ölçerek ve doğru seçebilmek için muazzam bir referans almış olduk. Selenin neresini hangi bölgeden ölçeceğimizle ilgili tablo ise aşağıda ayrıntılı bir şekilde görülmekte. Sele kanatları dediğimiz yer, selemizin “en geniş” bölümü olmakta ve bu sele kanatlarının 1 cm ilerisinden alacağınız bir ölçüm size selenin referansını veriyor. Tabi burada çoğu sele üreticisinin sele genişliğini selenin altına silinmeyecek bir şekilde kazıdığını da söylemek gerekli.

sitbone-olcum-tablosu

Fazladan yazılmış onca sitbone kelimesi için hepinizden özür diliyor, ağrısız sürüşler diliyorum. Sele seçimini tamamladıysanız basit bike fit nasıl yapılır başlıklı yazıya da göz atmanızı tavsiye ederim. Ben biraz trainer çalışacağım 🙂

Bu makale hakkında 19 yorum yapıldı

  • Hasan Ender Kaya

    10 Nisan 2016 at 22:02

    Bilgi için teşekkür ederim. Ancak, verdiğiniz bilginin tamamlanmasına gereksinim olduğunu düşünüyorum. Sitbone aralığı ölçüldükten sonra sele genişliği hangi noktadan ölçülecek. Sele türlerine göre örnek resim üzerinden ölçünün alınacağı noktalar gösterilirse iyi olur.

    Cevapla
  • gökmen

    14 Nisan 2016 at 18:22

    ilk kez bisiklete bindim 3 gün popom ağrıdı.sele ayarı şart.yeni alınan bisiklette ilk ayarlardan olmalı.
    bilgiler için teşekkürler.

    Cevapla
  • Muammer Kızak

    15 Nisan 2016 at 17:02

    40 Yılı aşkın bir süredir bisiklete kullanıcısıyım.Tüm arkadaşlarıma hep sizin yazdığınız yazının benzerini anlatmaya çalıştım Faka hep ucuz çözümler üretirler.Harika bir anlatım bundan başka söze gerek yok Çok teşekkür ederim.Bir kaç grupta ve Face Book ta kendi profilimde paylaştım umarım insanlar anlar ve uygularlar.

    Cevapla
  • sercan

    15 Nisan 2016 at 23:22

    Çok güzel bilgiler teşekkürler, bende sonraki sele seçimimde deneyeceğim şu anki selemden çok memnunum. Benimde eklemek istediğim bir şey var zaten çoğunuz bilirsiniz fakat bisiklete bindikten sonra ağrısı olanlar özellikle yeni başlayanlar okuduğunda faydası olur diye buraya yazayım, yazar kardeşimde daha bilgilidir yanlışım varsa düzeltir zaten.

    Bisiklete binerken bütün ağırlığınızı seleye ve totonuza yüklemeyin, yani bir patates çuvalını bisiklete koymuşcasına cansız bir yığın şeklinde durmamak çok önemli. Ağırlığın büyük kısmını ayaklarınız ve dizlerinizle sürekli destekleyin paylaşın hatta karın kaslarınıza kadar kendinizi sıkın, sıkın derken bisikletin üzerinde fit durun, pedal çevirmeyeceğiniz zaman yere paralel konuma getirin ve pedaldan destek alın. Bir çok ağrısı olan arkadaş bunları yapmadığı için ağrı yaşıyor ama tabiki sürekli böyle tetikte durmak zor mesela 55-60 km yol yaptığımızda mutlaka yorulup seleden yardım almak gerekiyor işte bu noktada ise sele seçimi çok önemli.

    Bir de brooks marka köseleden yapılmış seleler vardır, o başlıbaşına ayrı bir konu zaten.

    Cevapla
  • Mehmet Tekin

    12 Haziran 2019 at 01:18

    Merhaba makale için tşk
    Benim sorum Selenin konumu yani ileri ve geri ayarlarını nasıl olmalı her bulduğum seleyi alıyorum ama hala ağrıdan kurtulmak ne mümkün
    Tşk

    Cevapla

Bir cevap yazın